Landschapsarchitect Adriaan Geuze is zondag te gast bij Zomergasten. Hij is internationaal bekend door zijn parken in New York en Madrid. Maar ook in Nederland is veel van zijn werk te zien. Dit zijn vijf bijzondere plekken uit zijn Utrechtse werk. Ik heb gekozen voor plekken waar zijn werk raakt aan dat van andere kunstenaars of ontwerpers. Deze plekken liggen allemaal op loopafstand van elkaar in het Máximapark in de wijk Leidsche Rijn.

DE VLINDERTUIN

Voor de Vlindertuin werkte Geuze samen met tuinarchitect Piet Oudolf, bekend van de Highline in New York. De Highline werd een magische plek, een park op een verhoogde spoorlijn langs de westrand van Manhattan, met een grote variatie aan terrassen, grassen en bloemen tegen de achtergrond van de Newyorkse skyline. In het Máximapark maakte Oudolf deze tuin samen met buurtbewoners, die ook zorgen voor onderhoud. Op de achtergrond zie je Park Pergola van Geuze, een pergola van 3,5 kilometer die je kunt volgen door het Máximapark. Bij de opening in 2009 werd dit park nog gekenmerkt door veel jonge aanplant, nu is het op veel plekken tot volle wasdom gekomen en een van de fijnste plekken in Utrecht om heen te gaan op een zondagmiddag, in alle seizoenen. Ik begin altijd het liefst in deze vlindertuin, via het pontje met de draailier, dat je kunt nemen vanaf de parkeerplaats aan de Alendorperweg 44.

DE BARRICADE

Een kleins stukje verderop ligt deze Barricade, van de Spaanse kunstenaar Fernando Sanchez Castillo. Het kunstwerk is een ode aan protest en zorgt voor een prachtig vervreemdend effect in het park. Er ligt een Fiat 500 op zijn kant en ook een Citroen 2CV. Er zijn autobanden, een vlag, een spandoek en molotovcocktails, maar dan in brons gegoten. Kinderen kunnen er op spelen. Verderop in deze laan zie je karakteristieke banken van Adriaan Geuze en ook zijn brug waarop je als fietser gelanceerd wordt. In 2013 maakte Fernando Sanchez Castillo trouwens weer indruk in Utrecht met een andere ode aan het protest: In Hoog Catharijne was tijdens de kuntsmanifestatie Call Of The Mall zijn Tankman te zien, een realistisch beeld van de demonstrant die in 1989 op het Plein van de Hemelse Vrede in Beizjing een tank tot stoppen wist te dwingen. Dit beeld staat nu in het Centraal Museum.

HET OBSERVATORIUM

Bij de speeltuin in het Máximapark staat dit Observatorium van kunstenaar Lucas Lenglet. En je mag deze uitzichttoren nu eindelijk beklimmen. Bij de opening was hij nog niet klaar en daarna bleef hij nog lang dicht vanwege de veiligheid. Maar nu mag je naar boven via de ronde, spiraalvormige paden waarlangs je steeds weer van richting en route kunt veranderen, Boven heb je een prachtig uitzicht over het park dat het hart is van de wijk Leidsche Rijn, een nieuwe middelpunt voor de seculiere samenleving die geen kerktoren meer voor heeft.

DE UITSPANNING

„Ik houd erg van een mooi uitzicht buiten maar ik moet er iets te drinken bij hebben,” zei de dichter Willem Kloos en hij wordt in het Máximapark op zijn wenken bediend door tijdgenoot Pierre Cuypers. Deze architect van onder meer het Rijskmuseum en het Centraal Station in Amsterdam was laatst nog de hoofdpersoon van een aflevering van de prachtserie De IJzeren Eeuw, absoluut het terugkijken waard. Cafe-restaurant Anafora is gebaseerd op een nooit uitgevoerd ontwerp van Cuypers. Normaal gesproken ben ik huiverig voor dit soort retrobouw, los van zijn tijd en context, maar het werkt hier prima, bedacht door West 8, het bureau van Geuze.

WOOD CHAPEL

Mijn lievelingsrondje Máximapark eindigt bij deze Wood Chapel, tegen de achtergrond van het Nederlandse landschap een weird gebouwtje van William Speakman, met een beschilderd plafond van Gijs Frieling en een gedicht van Goethe op de muur. Rondom dit gebouw is het park overigens nog niet bepaald tot volle wasdom gekomen. Maar dat neemt niet weg dat de kunstwerken en dit park, dat de komende jaren alleen maar mooier zal worden, veel goeds doet voor de soms zo beschimpte Vinexwijk Leidsche Rijn. Adriaan Geuze plaatst zich hiermee in de traditie van sociaal geëngageerde architecten als Oud en Rietveld, die oog hadden voor het sociale aspect van architectuur en die vernieuwende ontwerpen maakten, waarmee ze een groot publiek op een toegankelijke manier wilden bedienen. Het werken in die traditie vind ik een verademing in dit tijdperk waarin te veel architecten kiezen voor spierballenarchitectuur voor de nieuwe rijken.