Naar verwachting komen er deze week 250.000 bezoekers naar Eindhoven voor de Dutch Design Week. Je zou kunnen stellen dat dit evenement werd gelanceerd door de crisis. Hoe kregen ze dat voor elkaar?

De Ambulance Drone, te zien op de Dutch Design Week, genomineerd voor een Dutch Design Award

In 2006 was ik voor het eerst op de Dutch Design Week. Overal in de Randstad zag je toen prachtige affiches die de indruk wekten dat er iets heel bijzonders gaande was in Eindhoven. Eerlijk gezegd viel mij dat toen een klein beetje tegen. Ik zag de Graduation Show met daar omheen nog wat randprogrammering. Het publiek bestond naar mijn indruk vooral uit studenten en hun trotse familie. Het stelde in mijn ogen niet zo heel veel voor. Slim gepromoot, dat wel.

Je zag ook dat ze bezig waren om van die enorme, leegstaande fabrieken van Philips hot spots te maken voor creatieven en ondernemers. Ik dacht te begrijpen waar ze naar toe wilden, maar het leek mij een zware wedstrijd.

Maar toen kwam in 2008 de crisis en dat hielp enorm. Hoe vreemd het ook klinkt. Hans Robertus, de vorige directeur van de Dutch Design Week, vertelde me ooit hoe toen ineens, tot zijn verrassing juist toen veel bedrijven mee wilden doen met de Dutch Design Week. Het was in de beginjaren vaak moeilijk om die bedrijven te overtuigen. De deelname aan zo’n designweek paste niet in de strategie, men was er niet mee bezig. Maar na de kredietcrisis was er ineens iets heel anders aan de hand. Bij veel bedrijven paste de strategie ineens niet meer de werkelijkheid. Maar hoe moest het dan wel? Welke kant moest het op? Daar worstelde men mee in verschillende boardrooms. Waar moest het antwoord vandaan komen? Misschien wel niet uit die boardrooms. Misschien kon je beter luisteren naar jongeren met creatieve oplossingen, die vaak radicaal anders zijn. Studenten van de Design Academy bijvoorbeeld. Steeds meer mensen ontdekten hoe inspirerend het kon zijn om je een paar dagen vrij te maken van je dagelijkse praktijk en al die ideeën, ontwerpen en concepten tot je nemen die hier gepresenteerd worden. En wie een keer was geweest, kwam vaak ieder jaar weer terug, eventueel een dag en een nacht langer.

De ontwerpers veranderden ook door de crisis. Dutch Design, dat was in 2005 een kroonluchter van Marcel Wanders waarin een danseres hangt die champagneglazen volschenkt. Dat doet het vast leuk op een cocktailparty in de hal van een wolkenkrabber in New York of in Dubai. Maar als om de hoek van die wolkenkrabber steeds meer mensen in een doos of in een tent wonen, heb je dan als ontwerper de juiste afslag genomen? Is dit dan de bijdrage die jij wilt leveren aan deze maatschappij? Die vraag zou je gerust mogen stellen, en die vraag werd ook gesteld en op uiteenlopende manieren beantwoord, op de Dutch Design Week in Eindhoven.

Die leegstaande fabrieken van Philips werden intussen steeds beter gevuld. Er kwamen koffiebars en restaurants, creatieve bedrijven, startups, ontwerpers. Nu is er zelfs een dependance van de VPRO.

Ontwerpen gaat hier niet alleen over mooie spullen en champagnekroonluchters. Designers houden zich bezig met toepassingen die bijdragen aan de oplossing van de vluchtelingencrisis. Denk aan de Shelter Suits, een soort tentslaapzakken die nu worden geproduceerd in samenwerking met Ikea. Denk aan de In Limbo Embassy, een concept voor een ambassade voor statenloze burgers (http://www.dutchdesignawards.nl/nl/gallery/communicatie/in-limbo-embassy/). Of aan het big data-project van Clever & Franke, dat visueel inzicht geeft in de relatie tussen migratiestromen en de nieuwsaandacht voor migratie (http://www.dutchdesignawards.nl/nl/gallery/communicatie/migration-in-the-census-and-in-the-news/).

Ik heb de afgelopen week vier dagen rondgelopen op de Dutch Design Week en het verveelde me nog altijd niet. De designers laten je op een andere manier naar de wereld kijken, geven je nieuwe inzichten en inspiraties. Met VPRO-collega’s Leonieke Verhoog en Jonathan Maas selecteerde ik de interessantste presentaties van de Dutch Design Week en die kun je hier teruglezen: http://www.vpro.nl/ddw/2015/10-tips-ddw.html. Je kunt nog twee dagen naar Eindhoven gaan om onze 10 tips na te lopen. Ik garandeer dat het je een mooie dag zal opleveren.

Vanavond worden in Eindhoven de Dutch Design Awards uitgereikt. De nominaties geven een mooie dwarsdoorsnede van waar het Nederlandse design nu voor staat, VPRO-collega Bella Boender maakte video’s van de volgens ons interessantse nominaties en die vind je hier: http://www.vpro.nl/ddw/kijk/Portretten-Dutch-Design-Awards-2015.html

De Dutch Design Week en de creatieve ondernemers op en rond Strijp S staan voor nieuwe vormen van creatief ondernemerschap. Ze geven de richting aan naar voor een nieuwe economie, die meer navolging verdient.