Onlangs verscheen een rapport van de Verenigde Naties dat zeer kritisch was over racisme en discriminatie in Nederland. De daarop volgende discussie ging, terecht, al snel over Zwarte Piet en over Geert Wilders met zijn „minder, minder, minder”. Maar de ergste vorm van Nederlands racisme komt hier niet eens aan bod. Je ziet pas echt hoe racistisch veel Nederlanders zijn als je kijkt naar hoe veel ouders een basisschool kiezen voor hun kinderen.
”Zo’n school zoeken voor je kind is eigenlijk heel simpel,” verzekerde een kennis me tijdens een vrolijke borrel op het kinderdagverblijf. „Je kijkt even op welke school in jouw buurt de minste Marokkaanse kinderen zitten en daar kies je voor.” Het was geen slechte grap en ook geen provocatie om me te testen. Deze kennis is ook geen PVV-er, maar stemt waarschijnlijk op Groen Links of D66. Als je hem een racist noemt, zal hij zich daar niet in herkennen. Hij heeft niets tegen Marokkanen, maar je wilt natuurlijk wel het beste voor je kind. Zo denken heel veel mensen in Nederland, en daar zitten schrikbarend veel mensen bij die op progressieve partijen stemmen. Er zijn zelfs mensen die in een auto met Obama-sticker op de bumper, iedere dag hun kinderen naar een blanke school aan de andere kant van de stad brengen.
Wij kozen niet voor de school met de minste Marokkanen. We kozen voor de school waar we tegenover wonen in de Utrechtse wijk Hoograven. Een katholieke school met een gemengde leerlingenpopulatie. De school had in de buurt niet zo’n goede naam. En dat is natuurlijk heel logisch. Veel blanke ouders uit de wijk brengen hun kinderen naar een witte school in een andere wijk van deze stad. Die zeggen natuurlijk niet: ”Vanwege mijn racistische levensbeschouwing heb ik mijn kinderen toch maar op een witte school gedaan.” Nee die zeggen liever: ”Ik ben geen racist en ik had mijn kinderen graag in de buurt naar school laten gaan, maar er wordt daar erg veel gevochten. Ik voel me daar niet veilig.” Niets van waar, maar als iedereen elkaar napraat gaan de mensen het op zeker moment zelf geloven. Of: ”De resultaten van die school zijn wel heel erg slecht.” Een beeld dat destijds heerste bij veel ouders. Weinig mensen namen de moeite om er de openbare rapporten van de onderwijsinspectie bij te pakken. Daar was weinig mis mee.
Maar onze twee kinderen zaten dus op die school en dat ging prima. Op een dag hadden wij een moeder op bezoek die onze keuze wel begreep. Zelf maakte ze een andere keuze, maar toch. Op de kamer van onze dochter hing een klassenfoto die deze moeder eens goed ging bekijken. „Nou,” was haar reactie, „als ik deze klassenfoto zie, dan schrik ik toch wel.” En waar schrikt ze dan van? De hoeveelheid buitenlandse kinderen? De hoeveelheid allochtone kinderen? Tsja, wat is een allochtoon. Een Engelse jongen, strikt genomen een allochtoon, wordt echt niet zo gezien. Blanke migranten worden eerder expats genoemd. Maar die Marokkaanse jongen, wiens vader al in Nederland is geboren, absoluut wel. Het gaat om huidskleur en nergens anders om. Er zitten wel erg veel donkere kinderen in deze klas. En wat is de primaire reactie? Angst. Ook deze vrouw zou zichzelf absoluut geen racist willen noemen.
Waarom die schrik als je zwarte kinderen in een klas ziet? Waar zou je bang voor zijn? Ik denk dat het ook te maken heeft met de doorgeslagen prestatiemaatschappij. Stel dat je kind straks niet naar het VWO kan. Ga je jezelf als ouder niet de rest van je leven verwijten maken: Als ik niet voor die zwarte school had gekozen was het wel gelukt. Toch is het onzin. De klas waar die moeder zo van schrok scoorde bovengemiddeld bij de cito-toets. Onze zoon fietst nu iedere dag naar het gymnasium met twee vrienden, waarvan er een Marokkaanse ouders heeft. Onze dochter fietst iedere dag naar het VWO met een vriendje met Surinaamse ouders. Maar voor veel ouders geldt: Als ze zwarte kinderen zien associeren ze dat meteen met domheid, zien ze een bedreiging voor de toekomst van hun kinderen. Hoe pijnlijk is dat?
Ik vind dit de ernstigste vorm van verborgen racisme in Nederland. De ook in Nederland door velen bewonderde Marten Luther King zei in zijn beroemde I Have A Dream-speech: „I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin but by the content of their character.” Vijftig jaar later zijn er nog te veel Nederlanders die deze droom zien als hun worst nightmare. Dat is beschamend en het wordt tijd dat daar verandering in komt. In onze buurt kiezen inmiddels steeds meer ouders ervoor om hun kinderen in de buurt naar school te laten gaan. Het is te hopen dat dit staat voor een beweging die op gang is gekomen, ook elders in het land.
willemvanzeeland 
Boeiend en uitstekend artikel, helder en realistisch !
Ik heb het gedeeld.
Hartelijke groet,
Maarten.
LikeGeliked door 1 persoon
hands down willem! je bent een man naar mijn hart! wij woonden in amsterdam oost en onze kids zaten op een ‘zwarte’ buurtschool. wij hebben dit zo vaak meegemaakt dat ouders wel in het multiculturele oost willen wonen maar hun kids op een school in een andere wijk plaatsten. heel herkenbaar dit en bedankt voor het uitbrengen van dit artikel! mvg, rosalie sutisna
LikeLike
We hebben het over ‘allochtonen’ maar zelfs in dit artikel worden alleen maar ‘Marokkanen’ benoemt… dit zijn toch ook continue de probleem gevallen… Ik ben zelf half bloed en ‘mijn’ mensen daar lees je weinig over in de media het zijn toch ook bijna altijd de ‘marokannen’. Die voelen zich al gediscrimineerd als je naar ze kijkt. En dan gaat zo’n blanke Nederlander deze mooie teksten schrijven. Hou toch op zeg
LikeLike
Beste Dewi,
Ik snap aan de ene kant je reactie. Maar aan de andere kant heeft deze -volgens jou- blanke Nederlander het ook over een leerling met Surinaamse ouders. En over Engelse allochtonen, die toch vaker expats worden genoemd. En probeert hij eerder de heersende ideeën te weerspiegelen met het stuk over “Marokkanen” dan wat hij zelf denkt. Overigens kun je jouw “zo’n blanke Nederlander” ook ontzettend racistisch opvatten. Het gaat voor een groot deel ook om de opvatting, denk ik. Hopelijk kun je dat ook inzien.
LikeLike
Helemaal mee eens Willem! Laat onze kinderen nu ook naar deze school gaan waar een uitstekende sfeer heerst en ze iedere dag met plezier van terugkomen.
De eerlijkheid gebied wel te zeggen dat (ook onze) kinderen buiten school voornamelijk met kinderen uit de eigen straat spelen, of met kinderen met wie ze op voetbal, hockey, of tennis zitten. Dat is misschien vrij natuurlijk, maar betekent ook dat de integratie ook op deze school en erbuiten nog niet voltooid is. Dit lijkt in ieder geval gelukkig geen kwestie van huidskleur te zijn.
LikeLike
St. Jan de Doper, zo’n school! Afgelopen maandag was er fantastische muzikale happening op het schoolplein. Ik werd geroerd door de kleurrijkheid en de betrokkenheid van de vele ouders. Goed stuk Willem. Ik deel het volledig. Dank je wel daarvoor.
LikeLike
Uitstekend artikel.
Als het woord racisme wordt genoemd in Nederland wordt er vaak erg krampachtig gereageerd.
Zo typeerde mijn schoonmoeder ooit iemand met een getinte huidskleur: “die zwarte”.
Tussen de regels wordt er wel degelijk gediscrimineerd.
LikeLike
Mooi geschreven. Ik ben zelf (een blanke) moeder van twee donkere kinderen (een papa met Surinaamse roots). De oudste gaat volgende week voor het eerst naar school en ik vind het een heel raar/verontrustend idee dat mensen zulke vooroordelen over hen kunnen gaan hebben.
LikeLike
Helaas, gebeuren er meer nare dingen op scholen met jongens van Turkse en of Marokkaanse afkomst. Ze laten eerder hun handjes wapperen dan dat ze praten en als ze thuis als prinsenkind behandeld worden, tja, dan kun je het hen niet kwalijk nemen dit buiten de deur ook te doen. De acceptatie naar niet conventionele relaties of levenswijze zorgt van hun kant voor onbegrip en sinds er op de wijkschool hier minder opzitten, is de school met sprongen vooruit gegaan.
De vooroordelen heb ik voorheen altijd naast me neergelegd, maar ik heb het nu aan eigen lijven mogen ondervinden, zo ook mijn zoon. Zeer spijtig.
Op de school waar hij nu zit regeert de jongen in kwestie en de school kan niet ingrijpen want dat zou racistisch zijn.
Ben ik dan een racist of kom ik op voor de rechten van mijn kind en ons onconventionele huishouden?
Over Surinaamse of Aziatische afkomstige kinderen hoor je overigens zelden wat.
LikeLike
Mijn dochter zit op dit moment op een goede school waar kindjes van alle nationaliteiten zitten. Ik vind het belangrijk omdat het een afspiegeling van onze maatschappij is. Ik heb wel gekeken maar het resultaat van de school. En het grappige is dat haar school ook in een andere wijk is. En dat er ‘witte’ school om de hoek zit. Maar ik vond de resultaten van die school tegenvallen.
LikeLike
Interessant artikel, maar volgens mij zit het hem niet in de kleur. Hoe zwart zijn Marokkanen dan? Ik denk niet zwarter dan sommige Grieken Italianen Spanjaarden en Fransen.
Mijn ervaring is dat de andere cultuur (soms vanuit religie) afschrikt. Het anders zijn op een manier waar we geen bewondering voor hebben. Teveel te laat komen bijvoorbeeld, aanpassingsproblemen aan onze cultuur. Er wordt de meeste mensen weinig tijd gegund zich aan onze cultuur aan te passen en wij hebben te weinig bereidheid ons te verdiepen in de andere cultuur, omdat we onze cultuur beter vinden.
Ik heb 14 jaar in een conservatief Duits dorp gewoond, met een negroïde man en bruine dochter.
Na de eerste schrik (angst voor het onbekende, zijn het geen profiteurs, geen viespeuken of dieven, gaat de waarde van de huizen niet omlaag, trekken ze geen mensen aan die wel zo zijn) zagen ze dat we de tuin netjes hielden, hard werkten, de ramen gelapt, dat we onze huur konden betalen, dat onze dochter netjes werd opgevoed en dat er met ons kon worden gelachen.
Als de cultuur niet te veel verschilt, niet te ver van de onze afstaat, dan zijn we makkelijker in staat mensen op te nemen.
Voor mensen uit Vietnam hebben we over het algemeen snel alle deuren open. Supersnel aangepast en werken harder dan de meeste Nederlanders. Hoe kan je daar nog kritiek op hebben??
Hoe meer mensen anders zijn, hoe meer afstand gehouden wordt.
Wat de boer niet kent vreet hij niet.
Mensen zijn conservatief, willen het liefst alles houden zoals het is, want dat kennen ze.
Dat het kern probleem volgens mij.
Is dat racisme?
Als dat zo is heb ik goede hoop want dit zijn eigenschappen die we ook bij de mensen uit de andere culturen zien.
Er zal meer gedaan moeten worden vanuit educatie projecten en op alle levensgebieden om mensen dichter bij elkaar te brengen.
LikeLike
Ik woon in Deurne bij Antwerpen. En in het algemeen gesproken hoef je de mensen die om mij heen leven niks te leren over discriminatie en racisme. Mijn zoon is naar een katholieke lagere school geweest met veel buitenlandse kinderen. Er was wel (taal-)leer-ondersteuning voor de minder presterende kinderen maar (niet direct) actieve hulp voor de 8 leerlingen die bovengemiddeld presteerden. Mijn vrouw ging in die tijd voorlezen bij minder taalvaardige kinderen thuis. Helaas is in veel culturen (niet alleen de Marrokaanse en Turkse) de gewoonte de TV aan te hebben van opstaan tot naar bed gaan. Nu mijn zoon naar secundair onderwijs gaat zit hij weer op een school met veel buitenlandse kinderen. Op deze school wordt niet ingeschreven naar etnische afkomst maar naar prestatie in het lager onderwijs. Dus er zijn Marrokaanse, Turkse maar ook Russische, Poolse, Roemeense en ja… ook een paar Vlamingen. En een Nederlandertje. Mijn zoon. Een allochtoon 😉
LikeLike
Goed artikel
LikeLike
Heel erg goed artikel! Zelf ouder van twee bloedjes van kinderen. Prachtig zijn ze! Begaafd ook! Maar de wetenschap dat anderen hen zullen beoordelen op de kleur van hun huid ipv hun capaciteiten en geweldige persoonlijkheden is wel iets om (stiekem) verdrietig van te worden. Anderzijds vind ik het ook wel prettig dat zij in hun jonge jaren met diversiteit leren om gaan en dus in contact komen met meerdere culturen en religieen. Voor xenofobie vindt ik ze nog veeels te jong. Dus heb ik (eerlijk gezegd) liever zo min mogelijk ‘wit’ om hen heen die hen het gevoel zouden kunnen geven dat ze ‘minder’ zijn dan de rest. Juist bij de zgn progressieve linksdenkenden onder ons merk ik deze ‘verkapte’ maar o zo destructieve gedachtenmechanismen. Het hele onderwijssysteem is op deze waarden ingericht en dat is nagenoeg niet bespreekbaar. Maar mensen die zo over mijn kinderen denken, mogen van mij idd (graag zelfs) naar de andere kant van de stad naar school. In dat geval is er sprake van win-win. Mijn kinderen reizen de hele wereld over, zijn meertalig, hebben respect voor andere culturen en hebben m.i. mede door deze opvoeding een geweldige startkwalificatie voor het leven. En ze zijn pas zes en acht jaar.
LikeLike
Een goede school zijn scholen die de beste prestaties leveren, daar kiezen ouders voor, niet of er veel of weinig buitenlanders zijn.
Jammer dat het altijd gaat over discriminatie vanuit de witte bevolking.
Natuurlijk is slavenhandel een zwarte bladzijde in de geschiedenis, maar er wordt nooit gesproken, over dat na een stammen oorlog de vijanden werden verkocht aan de slaven handelaren, Ook wij kennen in de geschiedenis de tijd van lijfeigenen, nog vroeger de Joden werden meegevoerd als slaven in Egypte, De Romeinen hielden blanken slaven en zo kunnen we nog wel even doorgaan
Kijk naar Z Afrika, waar bepaalde mensen brullen. “De macht aan zwart Afrika”
Mensen die bang zijn dat Europa islamitisch wordt, echter juist om niet te discrimineren dit niet durven uitspreken.ook uit respect voor de Islam
“Laten we leren van het verleden en samen zorgen dat het nooit meer mag gebeuren”
LikeLike
Ik ben voor multi-culturele scholen. Ik ben voor scholen dichtbij huis.
Mijn kinderen hebben ook in Hoograven op school gezeten en die school was helemaal super. Maar het bovenstaande verhaal vind ik teveel van één kant belicht. Mijn dochter zat in een klas met enkel meisjes van Marokkaanse afkomst en heeft zich erg buitengesloten gevoeld.
Er zijn ook ouders van Marokkaanse en Turkse afkomst die hun kinderen verder weg naar meer gemengde scholen brengen.
Iets meer ‘multi in de culti’ lijkt mij voor iedereen het prettigst.
LikeLike
Ik weet niet of ik het volledig met je eens ben in wat je zegt over de motivatie van ouders die niet voor een zwarte school kiezen, maar het is een belangrijk punt om over na te denken en over te praten! Misschien ook interessant om de docu ‘Welke school (het geluk van Nederland) van Sunny Bergman over deze kwestie te bekijken: http://www.npodoc.nl/speel.WO_VPRO_043868.html
LikeLike
Mooi betoog. Hoera voor de buurtschool!
LikeLike
Grotendeels eens, niet helemaal. Hier was de dichtstbijzijnde school ook niet de school van onze keuze en ja: Dat had met etniciteit te maken. Inderdaad wil je het beste voor je kind. En ik durfde het experiment niet aan met mijn – inderdaad blanke – dochter. Àlle kinderen op die school zijn namelijk gekleurd, 80% Marokkaan…ik ben heel erg voor buurtscholen en afspiegelingen van de buurt…maar dit is geen afspiegeling van de buurt of maatschappij. En mijn kind zou daar heel erg het buitenbeentje zijn geweest. Is het zwak? Misschien…want wie weet hoe veel andere ouders uit de buurt het ook zouden doen als ze dat ene lichte koppie over het schoolplein zouden zien rennen…maar het niet kiezen voor die school was niet ingegeven door de wens een witte school te krijgen. Ze zit op een zeer gemengde, zeer volkse, school. Met veel Nederlanders van Marokkaanse afkomst, en van Turkse, Surinaamse, etc…en ook aardig wat van Nederlandse afkomst…
Ik denk dat veel ouders bang zijn dat hun kind sociaal buiten de boot valt, niet zozeer qua schoolprestaties.
LikeLike
Goed geschreven. And right to the point.
LikeLike